(Ảnh minh hoạ)Mới đây, UBND tỉnh Đồng Nai công bố bổ sung 3 dự án nhà ở xã hội đủ điều kiện vay vốn ưu đãi theo Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo, xây dựng lại chung cư.
Đó là các dự án: Chung cư nhà ở xã hội (thuộc Dự án Khu dân cư theo quy hoạch tại xã Long Thành); Dự án Nhà ở xã hội tại khu đất 1,4ha (tại phường Long Hưng) và Dự án Chung cư nhà ở xã hội NXH2 - Khối A, Khối B (thuộc dự án Khu dân cư và tái định cư phường Phước Tân).
Trước đó, UBND tỉnh đã có các đợt công bố đủ điều kiện được vay gói 120.000 tỷ đồng đối với 5 dự án. Đó là: Khu nhà ở công nhân khu công nghiệp (xã Nhơn Trạch); Khu chung cư phục vụ công nhân (thuộc Dự án phát triển nhà ở tại Khu trung tâm dịch vụ Khu công nghiệp Bàu Xéo, xã Trảng Bom); Khu nhà ở xã hội tại phường Bảo Vinh; Nhà ở xã hội A6-A7 (phường Trấn Biên) và dự án Khu nhà ở xã hội Hưng Thịnh (phường Bình Phước).
Gần đây, UBND TP. Đà Nẵng cũng công bố danh sách các dự án nhà ở xã hội tại địa phương đủ điều kiện vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng. Cụ thể, dự án nhà ở xã hội tại khu đất B4-1, B4-2 thuộc Khu tái định cư Hòa Hiệp 4 do Công ty CP Đầu tư và Thương mại Thủ Đô làm chủ đầu tư có nhu cầu vay 800 tỷ đồng theo gói tín dụng 120.000 tỷ đồng. Dự án chung cư cho người thu nhập thấp tại Khu dân cư An Trung 2 (phường An Hải); dự án Chung cư cho người có thu nhập thấp tại Khu tái định cư Đại Địa Bảo (phường Sơn Trà) tổng mức đầu tư 367 tỷ đồng.
Đợt này, Hưng Yên công bố danh mục dự án nhà ở xã hội đủ điều kiện vay gói 120.000 tỷ đồng. Cụ thể, dự án khu nhà ở xã hội thuộc khu A và khu B, khu dân cư xã Vũ Phúc (nay là phường Vũ Phúc, tỉnh Hưng Yên), do Công ty Cổ phần Đầu tư Xuất nhập khẩu Thăng Long làm chủ đầu tư. Dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội thuộc khu đất quy hoạch khu dân cư xã Phú Xuân (nay là phường Trần Hưng Đạo, tỉnh Hưng Yên), do Công ty Cổ phần DamSan làm chủ đầu tư.
Việc công bố công khai danh mục này nhằm tạo điều kiện cho chủ đầu tư và người mua nhà tại các dự án được tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi, đồng thời giúp các ngân hàng có cơ sở áp dụng cho vay theo chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng.
Theo Bộ Xây dựng, lãi vay gói 120.000 tỷ đồng giảm hơn 2% sau hai năm triển khai nhưng tỷ lệ giải ngân vẫn rất thấp.
Triển khai từ tháng 4/2023, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi phát triển nhà xã hội, nhà ở công nhân được kỳ vọng góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây một triệu căn nhà ở xã hội đến 2030. Lãi suất của gói này thấp hơn 1,5-2% so với mức bình quân trung và dài hạn của 4 ngân hàng thương mại nhà nước tại từng thời kỳ, theo Nghị quyết 33.
Kể từ thời điểm triển khai đến nay, Ngân hàng Nhà nước đã có 4 lần giảm lãi vay gói 120.000 tỷ đồng. Cụ thể, từ tháng 7 đến tháng 12/2023, lãi suất cho vay người mua nhà và chủ đầu tư lần lượt 8,2% và 8,7%.
Nửa đầu năm 2024, lãi suất cho vay gói này giảm còn 7,5-8%, sau đó giảm thêm 1% vào nửa cuối năm. Từ đầu năm 2025, Ngân hàng Nhà nước thông báo lãi suất gói vay còn 6,6% với chủ đầu tư và 6,1% với người mua nhà.
Như vậy, kể từ khi triển khai, lãi suất cho vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng đã giảm tổng hơn 2%. Hiện mức này đã thấp hơn lãi suất cho vay người mua nhà xã hội theo Nghị định 100 (khoảng 6,6% một năm).
Quy mô chương trình cho vay cũng đã tăng lên 145.000 tỷ đồng bởi có thêm 5 ngân hàng đăng ký tham gia với số tiền 5.000 tỷ đồng mỗi ngân hàng, gồm HDBank, TPBank, VPBank, MBBank và Techcombank, bên cạnh 4 ngân hàng thương mại cổ phần Nhà nước.
Tuy nhiên, tiến độ giải ngân gói tín dụng vẫn ì ạch. Bộ Xây dựng cho biết đến nay có 97 dự án nhà xã hội của 38/64 tỉnh, thành được công bố đủ điều kiện vay vốn.
Số tiền giải ngân từ gói tín dụng này ước đạt khoảng 3.400 tỷ đồng, tương đương tỷ lệ giải ngân hơn 2%. Trong số này, khoảng 2.940 tỷ đồng cho chủ đầu tư tại 21 dự án, còn lại là người mua nhà. Riêng 4 tháng đầu năm nay, số tiền giải ngân đạt hơn 550 tỷ đồng.
Lý giải tình trạng trên, Bộ cho biết nguồn cung nhà ở xã hội còn hạn chế, trong khi nhiều chủ đầu tư không đủ điều kiện để vay vốn hay bảo đảm điều kiện dư nợ, không có tài sản bảo đảm.
Ngoài ra, lãi suất gói vay ưu đãi trên được đánh giá vẫn cao, trong khi thời gian cho vay ngắn nên chưa thu hút được các doanh nghiệp, người dân vay vốn. Quy định đối tượng thụ hưởng còn phức tạp khiến người dân gặp khó khăn khi vay ưu đãi.
Bộ Xây dựng đề xuất giải pháp cho phép mở các chỉ tiêu, hạn mức tín dụng của các ngân hàng thương mại theo hướng phần cho vay mua nhà xã hội không tính vào hạn mức tăng trưởng tín dụng của ngân hàng.
