Ông Nghiêm Minh Hoàng, Chuyên gia kinh tế - tài chính thuộc Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA).3 cơ hội và 3 thách thức
Tại Diễn đàn Kinh doanh 2026 với chủ đề “Không gian tăng trưởng mới: Cơ hội và chiến lược” do Nhịp sống Kinh doanh - BizLIVE tổ chức ngày 22/10, ông Nghiêm Minh Hoàng, Chuyên gia kinh tế - tài chính thuộc Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA), nhận định Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP của Chính phủ là “một trong những cú hích mạnh mẽ nhất” đối với thị trường tài sản số cũng như định hướng chính trị về chuyển đổi số tài chính quốc gia. Theo ông, đây là một trong những đề tài được quan tâm nhiều nhất từ giờ đến đầu năm 2026.
Ông Nghiêm Minh Hoàng cho biết, từ năm 2020, nhóm chuyên gia của VBA đã làm việc liên tục với các cơ quan quản lý nhà nước để xây dựng nền tảng pháp lý cho lĩnh vực này. Tuy nhiên, càng tiến gần thời điểm ra mắt sàn thí điểm giao dịch tài sản mã hóa, thì VBA càng phải thận trọng, càng phải bình tĩnh để nhìn nhận rõ ràng các vấn đề.
Theo ông, Nghị quyết 05 đề cập đến 4 chủ thể chính trong hệ sinh thái tài sản số: các doanh nghiệp vận hành sàn, cơ quan quản lý nhà nước, nhà đầu tư (trong và ngoài nước) và đơn vị phát hành token hoặc tài sản mã hóa. Mỗi nhóm sẽ chịu những yêu cầu và ràng buộc pháp lý riêng trong khuôn khổ thử nghiệm sắp tới.
Ông Hoàng cho rằng thị trường tài sản mã hóa đang mở ra 3 cơ hội lớn cho những doanh nghiệp tiên phong. Theo đó, các doanh nghiệp có cơ hội tham gia vào một thị trường khổng lồ, dù mới ở Việt Nam nhưng không mới với giới đầu tư.
Số liệu từ Binance cho thấy, hiện có khoảng hơn 21 triệu tài khoản Việt Nam đang giao dịch crypto, trong khi theo số liệu của ChainAnalysis, khối lượng giao dịch tiền mã hóa tại Việt Nam trong giai đoạn từ tháng 7/2022 đến tháng 6/2025 ước tính đã vượt mốc 200 tỷ USD.
Với quy mô thị trường lớn như vậy, ông Hoàng nhận định tiềm năng phát triển thị trường mã hóa của Việt Nam rất lớn. Những doanh nghiệp đi đầu sẽ nắm được cơ hội vàng. Trên thế giới đang có 850 sàn, Việt Nam dự kiến sẽ có 5 sàn đầu tiên.
Cơ hội thứ hai là lợi thế tiên phong sẽ giúp doanh nghiệp chiếm lĩnh hạ tầng và thương hiệu trong giai đoạn đầu, khi dự kiến Việt Nam chỉ có khoảng 5 sàn giao dịch được cấp phép thử nghiệm.
Thứ ba là cơ hội triển khai các công nghệ mới bởi việc vận hành sàn mã hóa đòi hỏi ứng dụng nhiều công nghệ tài chính mới, từ lưu ký tài sản, bảo mật, quản trị dữ liệu đến liên thông quốc tế, tất cả đều là nền tảng quan trọng cho sự phát triển của Fintech Việt Nam trong tương lai.
Ông Nghiêm Minh Hoàng, Chuyên gia kinh tế - tài chính thuộc Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam trao đổi cùng các diễn giả tại Diễn đàn Kinh doanh 2026.Tuy nhiên, ông Hoàng cũng lưu ý song hành với cơ hội là 3 thách thức lớn. Thách thức đầu tiên là rào cản pháp lý. Dù Chính phủ đã chuyển hướng từ cấm sang thử nghiệm, song khung quy định vẫn đang hình thành. Nghị quyết 05 yêu cầu vốn điều lệ của doanh nghiệp tham gia phải đạt 10.000 tỷ đồng, đồng thời, quy định chuyển tài sản mã hóa nước ngoài về Việt Nam, quy định về tài sản phát hành cho nhà đầu tư nước ngoài, cũng như các vấn đề công nghệ, bảo mật… Các điều khoản này cần thời gian kiểm chứng.
“Hiện tại chưa thể biết cách mà thị trường sẽ phản ứng ra sao. Vấn đề luật pháp đưa ra và cần thời gian để đón nhận phản hồi của thị trường, như vậy sẽ phải mất từ 2 đến 3 năm. Do đó, mọi thứ sẽ không thể ‘màu hồng’ ngay lập tức”, vị chuyên gia nhìn nhận.
Thách thức thứ hai là thiếu kinh nghiệm quản lý và quy trình vận hành sàn. Ông dẫn chứng các vụ thất thoát hàng tỷ USD trên thế giới không xuất phát từ công nghệ, mà từ lỗ hổng con người và quy trình. Việt Nam chưa có kinh nghiệm quản lý về tài sản mã hóa, Nhà nước khuyến khích nhưng sẽ không bảo hộ. Doanh nghiệp và nhà đầu tư phải tự chịu rủi ro.
Cuối cùng là thách thức công nghệ, khi các doanh nghiệp phải làm chủ hàng loạt công nghệ mới, từ hạ tầng blockchain, lưu ký tài sản số đến hệ thống bảo mật vận hành liên tục 24/7 để đáp ứng chuẩn quốc tế.
“Không phải đi sau là không tốt, chưa chắc đi trước đã là hay”
Nói về “lợi thế của người đi sau”, ông Nghiêm Minh Hoàng cho rằng thị trường tài sản số vốn đầy rủi ro nên không có khái niệm ai thắng tuyệt đối. Người đi sau vẫn có lợi thế nếu bước vào thời điểm khung pháp lý hoàn thiện hơn, quy trình minh bạch hơn.
“Thị trường tài sản số là thị trường rủi ro cao. Vì thế, việc Chính phủ quy định vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ đồng là bước đi đúng đắn để bảo vệ nhà đầu tư,” ông nói.
Theo ông, giai đoạn 2026–2028 sẽ là “bản thử lửa” thực sự cho các doanh nghiệp Việt tham gia vận hành sàn tài sản số. Thành công không chỉ mang lại lợi ích tài chính, mà còn giúp Việt Nam bước vào bản đồ tài chính số khu vực, nơi các quốc gia đang chạy đua định hình tiêu chuẩn blockchain và tài sản mã hóa.
Bàn thêm về mức độ sự sẵn sàng của các sàn giao dịch thử nghiệm tại Việt Nam, ông Hoàng cho biết, trong Nghị quyết 05 đã quy định rất kỹ về các tiêu chuẩn kỹ thuật và nhân sự. Có 2 nhóm tiêu chuẩn: tiêu chuẩn liên quan đến bảo mật (tiêu chuẩn bảo mật này phải đạt đến cấp độ 4 tức mức cao nhất trong hệ thống tiêu chuẩn an toàn thông tin hiện nay; tiêu chuẩn về nhân sự quản lý, từ giám đốc vận hành (COO) đến giám đốc công nghệ (CTO), đều phải đáp ứng yêu cầu chuyên môn và được quy ước cụ thể.
"Hiện tại, các công ty tài chính, định chế tài chính, công ty chứng khoán Việt Nam thực sự đã có nhiều kinh nghiệm trong việc phát triển công nghệ và đáp ứng rất tốt yêu cầu của các cơ quan quản lý chứng khoán trong thời gian dài vừa qua”, ông Hoàng đánh giá.
Tuy nhiên, ông cho rằng khi bước vào lĩnh vực này thì đặc tính của sàn giao dịch tài sản mã hóa sẽ có nhiều điểm mới và quy mô rộng hơn. Đặc biệt là các vấn đề như liên thông quốc tế, hoạt động 24/7, quy trình quản lý con người, lưu ký và bảo mật sẽ phức tạp hơn rất nhiều. Hiện năng lực công nghệ của các công ty Việt Nam, các vị trí chính đều đã đáp ứng đầy đủ nhưng vấn đề lớn hơn là các doanh nghiệp chưa có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực này.
“Kinh nghiệm công nghệ cứng thì đã có, nhưng câu hỏi ở đây là quy trình quản lý về con người, bảo mật, lưu ký tài sản số sẽ được thực hiện thế nào. Điều này cần thêm thời gian để trả lời. Và đương nhiên, tất cả những cái này đều sẽ được cơ quan nhà nước thẩm định trước khi cấp phép", ông Nghiêm Minh Hoàng cho biết.
Đáng chú ý, ông Hoàng cho biết VBA đang kiến nghị cơ quan quản lý chú trọng đến minh bạch và tuân thủ quy định quốc tế, bởi Việt Nam hiện vẫn nằm trong “danh sách xám” của một số tổ chức quốc tế về minh bạch tài chính.
“Không chỉ riêng sàn tài sản mã hóa, mà toàn bộ nền kinh tế số của Việt Nam cần đảm bảo tính minh bạch, tuân thủ quy định quốc tế để tiến tới ra khỏi danh sách xám”, ông nhấn mạnh và cho biết đây không chỉ là yêu cầu kỹ thuật mà còn là điều kiện tiên quyết để Việt Nam phát triển một thị trường tài sản số an toàn, minh bạch và hội nhập toàn cầu.
