Nhiều dự án bất động sản gặp khó trong các thủ tục pháp lý, đặc biệt là khâu “chốt” thời điểm xác định nghĩa vụ tài chính đất đai. (Ảnh minh hoạ do AI tạo)Theo ghi nhận, nhiều dự án bất động sản gặp khó trong các thủ tục pháp lý, đặc biệt là khâu “chốt” thời điểm xác định nghĩa vụ tài chính đất đai khiến các dự án chậm xây dựng. Theo đó, cần gỡ khó khâu định giá đất, giúp doanh nghiệp sớm tăng nguồn cung nhà ở.
Cả nước hiện có gần 3.000 dự án thuộc lĩnh vực đất đai còn tồn đọng, kéo dài nhiều năm do các vướng mắc liên quan đến quản lý, sử dụng đất đai, quy hoạch và thủ tục pháp lý, đòi hỏi phải có giải pháp quyết liệt gỡ vướng.
Nếu tháo gỡ được 10% số dự án này trong năm nay và thêm 10% trong năm tới, nền kinh tế sẽ được bơm thêm một lượng vốn lên tới khoảng 600.000 tỷ đồng mỗi năm, tạo dòng vốn lớn cho nền kinh tế.
Trong số các vướng mắc khiến dự án "đóng băng", nhiều doanh nghiệp đang còn tắc ở khâu tính tiền sử dụng đất, đặc biệt là xác định thời điểm tính tiền sử dụng đất. Một số doanh nghiệp cho biết nhiều năm qua, dự án vẫn chưa thể hoàn tất các thủ tục pháp lý do chưa thống nhất được thời điểm tính tiền đất.
Đến nay, mỗi lần định giá mới, đơn vị thẩm định đều tính nghĩa vụ tài chính vào thời điểm định giá cộng thêm khoản lãi phạt 5,4%/năm khiến cho số tiền đất đã đội lên hàng ngàn tỷ đồng, càng đẩy doanh nghiệp vào thế khó.
Mới đây, Công ty cổ phần đầu tư MHL cũng đã có văn bản kiến nghị gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các đơn vị đề xuất về tháo gỡ khó khăn trong việc xác định thời hạn tính tiền sử dụng đất cho khu đất số 448 Nguyễn Tất Thành, thuộc phường Xóm Chiếu (TP.HCM).
Theo đó, vào năm 2016, Công ty CP ACC Thăng Long (nay là Công ty MHL) đã ký hợp đồng BT (xây dựng - chuyển giao) với Quân chủng Phòng không - Không quân và được thanh toán bằng quỹ đất tại số 448 Nguyễn Tất Thành. Công ty MHL đã hoàn thành các nghĩa vụ theo hợp đồng và đã bàn giao các công trình BT từ tháng 2/2018.
Đến tháng 3/2025, UBND TP.Hồ Chí Minh ban hành quyết định số 1194 về việc giao đất cho nhà đầu tư, song hiện Công ty MHL đang gặp vướng về xác định thời điểm tính tiền đất khi các cơ quan ở địa phương chưa thống nhất về thời điểm tính tiền đất.
Theo quy định pháp luật, thời điểm nhà đầu tư được giao đất song song với thời điểm ký kết hợp đồng BT cũng chính là thời điểm xác định giá đất nên việc chậm bàn giao đất kéo dài nhiều năm không xuất phát từ lỗi của nhà đầu tư.
Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.Hồ Chí Minh cho hay, thành phố có khoảng 100 dự án BT đang gặp vướng mắc tương tự như Công ty MHL. Việc trễ bàn giao đất, xác định giá đất, xác định nghĩa vụ tài chính hầu hết do thủ tục hành chính. Do đó, ông Châu đề nghị cần ban hành cơ chế xử lý cho các doanh nghiệp không có lỗi, đặc biệt là khi phát sinh nghĩa vụ tài chính do sự thay đổi chính sách hoặc lỗi của cơ quan chức năng. Trong những trường hợp này, Chính phủ cần có hướng dẫn về phương pháp định giá đất và xử lý khoản tiền bổ sung, tạo niềm tin cho doanh nghiệp.
Mới đây, UBND TP.Hồ Chí Minh cũng đã có văn bản gửi Phó thủ tướng Trần Hồng Hà và Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường kiến nghị xem xét sửa đổi quy định Luật Đất đai 2024 liên quan xác định giá đất cụ thể, để gỡ vướng gần 100 hồ sơ đất đai dự án bất động sản ở TP.Hồ Chí Minh.
Theo văn bản kiến nghị, đến nay có hàng trăm dự án bất động sản trên địa bàn thành phố đang trong tình trạng đóng băng hoặc tạm dừng thủ tục pháp lý tiếp theo, kéo theo nhiều hệ lụy. Thành phố đề nghị sửa đổi, bổ sung điều 63 nghị định số 102 theo hướng cho phép áp dụng hệ số điều chỉnh giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành năm 2015.
