Việt Nam hiện đang là trung tâm sản xuất điện tử chiến lược trong khu vực. (Ảnh minh họa)Theo Cục Thống kê, Bộ Tài chính, trong 9 tháng năm 2025, nhóm hàng điện tử, máy tính và linh kiện dẫn đầu kim ngạch xuất khẩu của cả nước với giá trị hơn 77 tỷ USD, nhập khẩu đạt 110 tỷ USD – một con số kỷ lục từ trước đến nay.
Tính đến đầu tháng 10/2025, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam đạt 28,54 tỉ USD, tăng 15,2% so với cùng kỳ năm 2024. Tín hiệu tích cực của nhà đầu tư quốc tế vào môi trường đầu tư, chính sách ổn định và triển vọng tăng trưởng dài hạn của Việt Nam. Việt Nam hiện đang nổi lên là một trung tâm sản xuất điện tử chiến lược trong khu vực, với sự hiện diện của nhiều tập đoàn công nghệ toàn cầu như Samsung, LG, Intel, Foxconn, Canon, Panasonic…
Trong bối cảnh công nghệ 4.0 phát triển với các giải pháp về Trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), Dữ liệu lớn (Big Data), Thực tế ảo (VR/AR)… ngành điện tử, máy tính và linh kiện không ngừng đổi mới về công nghệ, xu hướng tiêu dùng đặt ra yêu cầu cho doanh nghiệp phải nắm bắt xu hướng này.
Trở thành một mắt xích trong chuỗi cung ứng toàn cầu là điều các doanh nghiệp ngành điện tử, máy tính và linh kiện Việt Nam mong muốn nhằm nâng cao doanh thu cũng như giá trị thương hiệu. Mạnh dạn đầu tư công nghệ máy móc thiết bị, nguồn nhân lực được đào tạo bài bản, không ngừng cải tiến quy trình sản xuất, tinh gọn hệ thống quản trị, Công ty Cổ phần Công nghệ Thế hệ mới Hanel PT cung cấp hàng triệu con chip, linh kiện điện tử cho các công ty, tập đoàn lớn trên thế giới đến từ Mỹ, châu Âu, Nhật Bản…
Việc tham gia được vào chuỗi cung ứng mang lại giá trị cao và ổn định cho doanh nghiệp, trong giai đoạn khó khăn, doanh nghiệp vẫn ghi nhận tăng trưởng, giữ nguyên giá bán và giữ chân được các khách hàng lớn, bà Trần Thị Thu Trang, Tổng Giám đốc CTCP Công nghệ Thế hệ mới Hanel PT chia sẻ, trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt, áp lực khắt khe về chất lượng sản phẩm khi mà khách hàng quốc tế yêu cầu tiêu chuẩn ngày càng cao. Doanh nghiệp không thể chỉ chạy theo lợi nhuận ngắn hạn mà phải xây dựng giá trị cốt lõi bền vững.
Những điểm mấu chốt được bà Trần Thu Trang nhấn mạnh, đó chính là không ngừng cải tiến trong quản trị, sản xuất, đặc biệt là yếu tố con người. Chú trọng tới công tác nghiên cứu và đổi mới tạo ra sản phẩm mới, phù hợp với đòi hỏi của thị trường.
“ Để giữ chân khách hàng là các đối tác lớn, nhiều năm không tăng giá sản phẩm, chúng tôi ban hành hàng nghìn quy trình cải tiến để tiết kiệm chi phí đầu vào, tiết kiệm năng lượng trong sản xuất. Ban hành hàng nghìn quy trình, quy chuẩn trong quản trị, sản xuất, mỗi tuần đều đưa ra thử nghiệm hàng chục sản phẩm mới, đội ngũ nhân sự được chuẩn hóa theo tiêu chuẩn quốc tế.” bà Trang chia sẻ.
Nâng cao tỷ lệ nội địa hóa của ngành điện tử tại Việt Nam. (Ảnh minh họa)Thời gian qua, nhiều doanh nghiệp ngành điện tử, máy tính và linh kiện đã vươn lên trở thành mắt xích quan trọng của các tập đoàn lớn trên thế giới.
Bà Đỗ Thị Thúy Hương, Ủy viên Ban chấp hành, Hiệp hội Doanh nghiệp Điện tử Việt Nam nhấn mạnh, ngành công nghiệp điện tử đang đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân và chiếm 17,8% trong tổng ngành công nghiệp và top 15 quốc gia xuất khẩu điện tử lớn nhất thế giới. Trong đó, ngành điện tử có tỷ trọng xuất khẩu sang Hoa Kỳ đến hơn 40% trong một số phân khúc. Trung Quốc là nguồn cung nguyên liệu lớn nhất chiếm 80% linh kiện và nguyên liệu cho ngành điện tử Việt Nam.
Tuy nhiên, với áp lực từ rào cản thuế quan, yêu cầu truy xuất nguồn gốc và kiểm soát phát thải ngày càng chặt chẽ, quy định về phòng vệ thương mại của các thị trường nhập khẩu từ Châu Âu, Mỹ là các yếu tố quyết định khả năng tồn tại và phát triển của doanh nghiệp Việt. Tỷ lệ nội địa hóa của ngành điện tử tại Việt Nam chỉ 20-30% với hàm lượng công nghệ trung bình và thấp. Các doanh nghiệp Việt chỉ tập trung vào công đoạn lắp ráp linh kiện điện tử, còn toàn bộ mạch tích hợp đều mua từ nước ngoài.
Bên cạnh đó, ngành điện tử Việt Nam hiện phải nhập khẩu khoảng 77% giá trị sản phẩm, tỷ lệ cung ứng các linh kiện điện tử rất thấp. Nhiều công ty đa quốc gia đã chuyển một phần hoặc toàn bộ hoạt động sản xuất từ Trung Quốc sang các nước khác bao gồm Việt Nam, do đó Việt Nam có thể bị coi là “trạm trung chuyển”, các sản phẩm ngành công nghiệp điện tử khi xuất khẩu nguy cơ bị áp thuế chống bán phá giá, chống trợ cấp nếu thiếu minh bạch về giá trị gia tăng tại Việt Nam.
Để hạn chế rủi ro, thiệt hại trong các vụ việc, các doanh nghiệp công nghiệp điện tử Việt Nam phải tăng cường năng lực cung ứng nguyên liệu, minh bạch về xuất xứ, củng cố hồ sơ dữ liệu trong lĩnh vực sản xuất để ứng phó hiệu quả. Bên cạnh xác định nguồn gốc sản phẩm xuất khẩu, tận dụng ưu đãi thuế quan từ các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA), cần kiểm soát nhập khẩu nguyên liệu để tránh bị khởi kiện các vụ việc liên quan đến lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại.
Ngành điện tử Việt Nam vẫn chứa đựng nhiều khó khăn, tuy nhiên, Việt Nam hưởng lợi bởi sự cạnh tranh gay gắt công nghệ Mỹ và Trung Quốc. ‘Vì vậy, sự chuyển dịch của nhà đầu tư sang Việt Nam là xu hướng, song lợi thế nắm bắt được hay không tùy thuộc vào doanh nghiệp”, bà Thúy Hương khẳng định.
