TP HCM tính toán giữ khung giá đất nông nghiệp để tránh xáo trộn thị trường.UBND TP HCM đang kiến nghị HĐND thành phố xem xét áp dụng phương án giá đất nông nghiệp theo dự thảo bảng giá đất đã được công bố lấy ý kiến người dân vào tháng 11, thay vì chuyển sang phương án điều chỉnh mới vừa được đưa ra. Đề xuất này nhằm bảo đảm sự ổn định chính sách, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và người sử dụng đất, đồng thời hạn chế những tác động phát sinh trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng.
Theo tờ trình gửi HĐND TP HCM, UBND thành phố cho rằng bảng giá đất là công cụ có phạm vi áp dụng rộng, ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều nhóm đối tượng trong xã hội. Nếu giá đất nông nghiệp được điều chỉnh giảm mạnh, người dân trực tiếp sản xuất có thể hưởng lợi trước mắt do giảm nghĩa vụ tài chính. Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, việc này có nguy cơ gây khó khăn cho quá trình bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt trong bối cảnh TP HCM đang mở rộng không gian đô thị sau sáp nhập.
Từ góc độ quản lý, thành phố đánh giá phương án giá đất nông nghiệp đã lấy ý kiến vào cuối tháng 11 đáp ứng tốt hơn yêu cầu cân bằng lợi ích. Theo phương án này, giá đất trồng cây hàng năm được đề xuất trong khoảng từ 300.000 đồng đến 1,2 triệu đồng mỗi m2; đất trồng cây lâu năm dao động từ 370.000 đồng đến 1,44 triệu đồng mỗi m2. Mức giá này cao hơn khoảng 78-85% so với bảng giá đất hiện hành, song trong quá trình lấy ý kiến không ghi nhận phản hồi trái chiều đáng kể từ người dân.
Trước đó, Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND TP HCM khi thẩm tra dự thảo bảng giá đất đã đề nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường rà soát kỹ mức tăng, giảm giá đất nông nghiệp theo từng khu vực cụ thể. Cơ quan này được yêu cầu làm rõ cơ sở điều chỉnh, đồng thời đánh giá đầy đủ tác động đối với người dân, doanh nghiệp cũng như công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng.
Thực hiện yêu cầu trên, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã xây dựng thêm một phương án giá đất nông nghiệp dựa trên phương pháp thu nhập. Phương án này tính toán giá đất theo thu nhập thực tế từ sản xuất nông nghiệp tại từng địa bàn, có xét đến năng suất cây trồng, vật nuôi, điều kiện hạ tầng, giao thông và khả năng tiêu thụ sản phẩm. Tuy nhiên, kết quả cho thấy mức giá xác định theo phương pháp này thấp hơn đáng kể so với bảng giá đất đang áp dụng tại TP HCM và các địa phương trước sáp nhập như Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu. Theo đó, giá đất cao nhất chỉ khoảng 625.000 đồng mỗi m2, trong khi mức thấp nhất xuống còn 165.000 đồng mỗi m2.
Dù thừa nhận phương án mới có thể giúp người dân trực tiếp sản xuất giảm gánh nặng tài chính, UBND TP HCM bày tỏ lo ngại nếu áp dụng mức giá này sẽ nảy sinh nhiều bất cập. Cụ thể, giá đất nông nghiệp giảm sâu có thể khiến việc bồi thường khi thu hồi đất trở nên phức tạp, làm phát sinh khiếu nại, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai các dự án. Tại buổi thẩm tra ngày 23/12, Ban Kinh tế - Ngân sách cũng lưu ý rằng việc bảng giá đất nông nghiệp giảm trong khi giá đất ở dự kiến tăng mạnh dễ tạo ra chênh lệch lớn, khiến người dân băn khoăn và khó lý giải.
Một số chuyên gia nhận định, khoảng cách ngày càng lớn giữa giá đất nông nghiệp và đất ở có thể kéo theo hệ lụy về nghĩa vụ tài chính khi chuyển mục đích sử dụng đất, đồng thời tác động đến chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Nhiều đại biểu cho rằng việc điều chỉnh giá đất nông nghiệp cần được đặt trong tổng thể cải cách chính sách đất đai, bảo đảm bảng giá phản ánh đúng giá trị sử dụng của từng loại đất, tránh gây biến động không mong muốn cho thị trường.
Theo kế hoạch, bảng giá đất lần đầu của TP HCM sẽ được trình HĐND thành phố xem xét, thông qua tại kỳ họp chuyên đề ngày 26/12. Khi được ban hành, bảng giá đất mới sẽ trở thành căn cứ quan trọng để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, các loại thuế, lệ phí liên quan cũng như giá khởi điểm trong đấu giá quyền sử dụng đất, qua đó tác động trực tiếp đến thị trường bất động sản và đời sống kinh tế - xã hội trên địa bàn.
