Thanh Hóa: Người dân “ngụp lặn” trong khu tái định cư

Lời tòa soạn: Vài năm trở lại đây, diện mạo đô thị ở Thanh Hóa đã có sự thay đổi nhanh chóng theo hướng tích cực. Điều này được thể hiện rõ qua việc mở rộng không gian đô thị và hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông, cơ sở vật chất đô thị mới.

Điển hình là hệ thống các dự án đô thị quy mô “khủng” được quảng bá xứng tầm khu vực, hay như các dự án vui chơi, nghỉ dưỡng, quảng trường tráng lệ, các đô thị trung tâm tại những vị trí đắc địa được giao dịch với giá cao… đã góp phần làm thay đổi nhanh chóng diện mạo đô thị của Thanh Hóa trong 5 năm trở lại đây.

Để thực hiện được những kết quả trên và bằng những lời hứa đến nơi ở mới sẽ tốt hơn nơi ở cũ của chính quyền địa phương,…hàng nghìn hộ gia đình tại địa phương này phải nhường nhà, nhường đất, bàn giao mặt bằng sạch cho chính quyền, doanh nghiệp và kết quả không ít hộ gia đình đang phải vật lộn với cuộc sống mới đầy gian truân, khổ cực nơi tái định cư!.

Phóng viên tạp chí Doanh nghiệp và Kinh tế xanh nêu thực trạng ở một số khu tái định cư tại khu vực Sầm Sơn để cho thấy điều bất cập trên.

Cần quan tâm đến chính sách tái định cư

Trong 5 năm trở lại đây, diện mạo đô thị Thanh Hóa nói chung, diện mạo đô thị của Sầm Sơn (trước đây là TP. Sầm Sơn) nói riêng đã có sự thay đổi nhanh chóng theo hướng tích cực. Điều này được thể hiện rõ qua việc mở rộng không gian đô thị và hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông được đầu tư xây mới. Nhiều đô thị trung tâm tại những vị trí đắc địa mọc lên đã góp phần làm thay đổi nhanh chóng diện mạo của địa phương này trong mấy năm trở lại đây.

Để xây dựng Sầm Sơn sớm trở thành thành phố du lịch đẹp, hấp dẫn du khách trong và ngoài nước, trước đây TP. Sầm Sơn đã phối hợp với các đơn vị tư vấn có uy tín và năng lực thực hiện nhiều dự án quy hoạch quan trọng như: Quy hoạch chung xây dựng thành phố Sầm Sơn đến năm 2030, tầm nhìn năm 2040;…

Theo định hướng đến năm 2030, xây dựng và phát triển Sầm Sơn trở thành đô thị du lịch trọng điểm quốc gia, điểm đến lý tưởng của du khách trong nước và quốc tế. Theo đó, thành phố tập trung phát triển kết cấu hạ tầng kỹ thuật đô thị, hạ tầng xã hội gắn với phát triển thành phố thông minh.

Tạo mọi điều kiện thuận lợi đẩy nhanh tiến độ thực hiện và đưa vào khai thác các dự án đô thị lớn, trọng điểm, như Quảng trường biển và Trục cảnh quan lễ hội, Khu đô thị sinh thái biển Đông Á, Khu đô thị du lịch ven sông Mã, Khu trung tâm hành chính mới, đường ven biển, đường Voi- Sầm Sơn…Tiếp tục phát triển đồng bộ, hiện đại hệ thống giao thông, nhất là các dự án giao thông kết nối vùng, dự án hạ tầng kỹ thuật đô thị và các dự án phục vụ du lịch.

Trong 5 năm qua, nhiều dự án giao thông, đô thị tại địa phương này,…đã được khởi công xây dựng hoàn thành và đưa vào sử dụng. Để làm được điều đó, đồng nghĩa đã có hàng nghìn hộ gia đình đã phải di dời, nhường đất cho giao thông, cho đô thị,…

Và cũng trong ngần đấy năm, nhiều mặt bằng tái định cư ở địa phương này được xây dựng với lời hứa đến nơi ở mới sẽ tốt hơn nơi ở cũ của chính quyền địa phương,…Thế nhưng khác như những gì được hứa, đã không ít hộ gia đình đang phải vật lộn với cuộc sống mới đầy gian truân, khổ cực nơi tái định cư do hạ tầng kỹ thuật chưa hoàn thiện.

Khảo sát hàng loạt khu tái định cư như: Khu tái định cư tại Quảng Châu, Quảng Vinh, Quảng Hùng, Quảng Minh, Quảng Cư,…trên địa phường Sầm Sơn và Phường Nam sầm Sơn (trước đây là TP. Sầm Sơn) cho thấy, nhiều mặt bằng được triển khai dang dở, hệ thống hạ tầng, kết nối giao thông, hệ thống điện, nước sinh hoạt chưa đảm bảo,…khiến không ít người dân khi vào tái định cư sống “khổ” hơn nơi ở ban đầu!.

Từ những bất cập trên, nhiều người dân sống tại đây cho rằng, xét về góc độ phát triển và định hướng của khu vực này trong thời gian tới, phải chăng trong mấy nằm vừa qua Sầm Sơn đã lãng quên hoặc chưa có một kế hoạch và định hướng nào cho việc xây dựng, hoàn thiện các khu tái định cư trên địa bàn?.

Bất cập tại các khu tái định cư

Trong mấy ngày gần đây, sau khi cơn bão số 3 (bão Wipha) qua đi, người dân sống tại khu tái định cư Đồng Su, (trước đây là xã Quảng Minh) nay thuộc phường Nam Sầm Sơn, Thanh Hóa vẫn chưa hết lo âu, ái ngại và bất bình trước việc khu tái định cư mà họ đang sinh sống vẫn chìm sâu trong nước.

Ông Hoàng Văn Đ. một hộ dân sống tại mặt bằng tái định cư Đồng Su bức xúc: “Chúng tôi là những hộ dân bị di dời để nhường đất cho dự án đường Ngã ba voi đi Sầm Sơn. Việc nhường đất, nhường nhà để Nhà nước xây dựng giao thông, phát triển kinh tế là việc làm mà chúng tôi vô cùng ủng hộ. Tuy nhiên, tại mặt bằng tái định cư mà chúng tôi đang sinh sống hiện nay lại trái ngược với những gì chúng tôi mong đợi.

Ban đầu, các hộ dân vào xây dựng nhà ở, khu mặt bằng này vẫn không có điện, nước, đường giao thông chưa được xây dựng, tuyến đường chính vào thì lầy lội. Không những vậy mặt bằng lại bị trũng, thấp hơn trục đường liên xã tới hơn 1m, cứ sau mỗi trận mưa lớn cả mặt bằng lại chìm trong nước sâu tới hơn 50cm. Hiện tại, các tuyến đường giao thông nội khu đã được thảm nhựa, nhưng vì không có cống thoát nước nên mặt bằng này vẫn chìm sâu trong nước đến gần 1m”.

Quy định về bố trí tái định cư

Khoản 2 Điều 97 Dự thảo quy định về nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất.

“2. Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm người có đất bị thu hồi có chỗ ở, đảm bảo cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ”.

Bên cạnh đó, tại một số dự án tái định cư trên địa bàn Sầm Sơn như: Châu Chính, Châu Thành (Quảng Châu); Vĩnh Thành, Bắc Kỳ, Xuân Phú (Trung Sơn); khu dân cư dịch vụ công cộng phường Bắc Sơn; Trung Tiến 2 (Quảng Tiến),…cũng đang bộc lộ những bất cập tương tự như: các khu tái định cư này ngoài thiếu hạ tầng kỹ thuật, chưa được đấu nối điện, nước, cống thoát nước, đường giao thông. Bên cạnh đó, hạ tầng xã hội như chợ, trường học, nhà văn hóa cũng chưa được quan tâm đầu tư xây dựng khiến người dân chưa thể đến sinh sống ổn định.

Ông Lê Văn Thành (Quảng châu), Phường Sầm Sơn cho biết: “Dự án tái định cư này được xây dựng cách đây 3 năm, nhưng đến nay vẫn chưa hoàn thiện. Nhiều hộ dân sau khi ra đây ở phải tự chấp nhận khó khăn như sống chung với cảnh đường đi xuống cấp, bụi bẩn, hệ thống thoát nước chưa đảm bảo, ngập úng cục bộ. Ngay cả những nhu cầu thiết yếu như nước sạch, điện sinh hoạt hàng ngày, người dân cũng phải tự kéo để sử dụng, chưa kể nhiều khu vực đường giao nội bộ, vỉa hè, các họng kết nối còn thi công dang dở, ngổn ngang gây mất an toàn, mỹ quan”.

Trong nhiều báo cáo trước đây của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng TP. Sầm Sơn (nay là khu vực Sầm Sơn) cho thấy, công tác giải phóng mặt bằng thực hiện các dự án tái định cư trên địa bàn thành phố luôn được xác định là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, liên quan đến đời sống an sinh của người dân có đất bị thu hồi thực hiện các dự án phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội. Thế nhưng, việc thu hồi đất và tái định cư cho những hộ gia đình ở khu vực Sầm Sơn đến khu ở mới đang bộc lộ rất nhiều bất cập.

Do đó, người dân nơi đây rất cần các cấp chính quyền các cấp quan tâm hơn nữa, tập trung nguồn lực, nhân lực, thúc ép nhà đầu tư, đơn vị thi công sớm hoàn thành dự án. Tạo điều kiện về cơ chế việc làm, hỗ trợ các nguồn vốn vay, đất đai sản xuất để các hộ gia đình nhận đất tái định cư sớm ổn định cuộc sống mà đúng như Khoản 2 Điều 97 Dự thảo quy định về nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất đã đề cập: Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm người có đất bị thu hồi có chỗ ở, đảm bảo cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ”./.