Chuyển đổi số - "bước đệm" nâng tầm vóc của một siêu đô thị
Chiều 3/12, tại Hội nghị Thượng đỉnh Toàn cầu Diễn đàn Cộng đồng Thông minh Thế giới (ICF Global Summit 2025); Diễn đàn Cộng đồng Thông minh Thế giới (ICF), lãnh đạo UBND Tp.HCM và các diễn giả đã tổ chức nhiều cuộc tham luận về sự hình thành Tp.HCM (sau sáp nhập) và những kỳ vọng, cơ chế phát triển của Tp.HCM đã có và sẽ có trong thời gian tới.
Ông Lâm Đình Thắng, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Tp.HCM cho hay: "Tp.HCM đặt mục tiêu phát triển lớn mạnh trong thời gian tới, việc chuyển đổi số trong các lĩnh vực đặc biệt là kinh tế luôn được đặt lên hàng đầu để xây dựng đô thị thông minh và đổi mới sáng tạo.
Tp.HCM đã triển khai nhiều chương trình chiến lược nhằm biến tầm nhìn thành hành động, trong đó một trụ cột quan trọng là thúc đẩy quá trình chuyển đổi kép – chuyển đổi số song song với chuyển đổi xanh".
Ông Lâm Đình Thắng, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Tp.HCM.
Theo Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ, Tp.HCM hiện dẫn đầu cả nước trong xây dựng hệ thống dữ liệu dùng chung, các nền tảng tích hợp và mô hình điều hành đô thị thông minh. Tỉ trọng kinh tế số đạt 18,7% GRDP năm 2023 và đang hướng tới mục tiêu 40% vào năm 2030, tương đương mức của nhiều đô thị phát triển nhanh trên thế giới.
Hiện nay, Tp.HCM đã phê duyệt nhiều chương trình thúc đẩy ứng dụng trí tuệ nhân tạo, giao thông thông minh, y tế số, giáo dục số và các nền tảng mở phục vụ doanh nghiệp, người dân.
Đồng thời, tiến trình chuyển đổi sang kinh tế xanh cũng được đẩy mạnh thông qua phát triển năng lượng sạch, giảm phát thải và thực thi các chiến lược tăng trưởng bền vững gắn với cam kết Net Zero vào năm 2050.
Những nỗ lực này nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống, đồng thời xây dựng cấu trúc phát triển đô thị hiện đại, nơi quản trị công, doanh nghiệp và viện trường liên kết chặt chẽ để tạo ra giá trị mới.
"Hội nghị Thượng đỉnh toàn cầu ICF 2025 được tổ chức tại Tp.HCM diễn ra trong bối cảnh thế giới chuyển mình mạnh mẽ theo hướng kinh tế tri thức, Chính phủ số, đô thị thông minh và phát triển bền vững. Thành phố mong muốn hòa nhịp sâu hơn vào những xu thế này, không chỉ để bắt kịp mà để đóng góp tiếng nói có trách nhiệm và mang bản sắc riêng", ông Lâm Đình Thắng nhấn mạnh.
Theo Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố, kinh nghiệm của các cộng đồng thông minh hàng đầu thế giới, đặc biệt là Top7 ICF 2025 đến từ Brazil, Canada, Tây Ban Nha, Thổ Nhĩ Kỳ và Hoa Kỳ, là những bài học quý báu, khẳng định rằng phát triển đô thị thông minh không chỉ là câu chuyện công nghệ, mà là hành trình của tầm nhìn, sự bền bỉ và tinh thần phục vụ cộng đồng.
Thành phố trân trọng các kinh nghiệm đó, mong muốn mở rộng hợp tác và cùng chung tay kiến tạo tương lai của những đô thị sáng tạo, đáng sống và bền vững.
Ông Nguyễn Hoàn Vũ, Tổng Giám đốc Tập đoàn Becamex.
Nhận định về sự phát triển của hệ sinh thái công nghiệp hiện nay, ông Nguyễn Hoàn Vũ, Tổng Giám đốc Tập đoàn Becamex cho biết, hệ sinh thái công nghiệp thế hệ mới do Becamex phát triển là minh chứng rõ nét cho việc vận dụng triết lý phát triển của ICF.
Tại đây, công nghiệp công nghệ cao, logistics thông minh, hạ tầng số, năng lượng xanh, R&D, giáo dục, đào tạo và đổi mới sáng tạo được kết nối chặt chẽ, tạo nên môi trường tương tác liên tục và nâng đỡ lẫn nhau.
Từ đó "thông minh hóa" sản xuất, đổi mới và nâng cao năng lực cạnh tranh của toàn bộ kinh tế địa phương. Becamex mong muốn tiếp tục đồng hành lan tỏa triết lý của ICF, đóng góp vào sự phát triển của Tp.HCM và nhiều đô thị khác trên cả nước.
Những con số ấn tượng cho thấy tiềm năng phát triển kinh tế vững mạnh
Có thể thấy, Tp.HCM sau sáp nhập có kinh tế mở rộng, tầm nhìn lớn và khát vọng trở thành siêu đô thị của Đông Nam Á.
Thành phố đang bước vào một giai đoạn phát triển mới sau khi hoàn tất quá trình sáp nhập, mở rộng không gian đô thị và tái cơ cấu lại định hướng phát triển. Sự thay đổi này không chỉ mang tính địa lý hành chính mà còn mở ra cơ hội định nghĩa lại vai trò của thành phố trong nền kinh tế quốc gia và khu vực.
Ông Phạm Bình An, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Tp.HCM cho biết: "Những số liệu kinh tế, xã hội của năm 2025 cho thấy quy mô, động lực và năng lực tăng trưởng của Tp.HCM đang được củng cố mạnh mẽ hơn bao giờ hết, tạo tiền đề để thành phố vươn lên vị thế một siêu đô thị hiện đại, bền vững và cạnh tranh ngang tầm các trung tâm kinh tế lớn trong khu vực".
Theo ông Phạm Bình An, không chỉ lớn lên về diện tích, Thành phố còn mở rộng không gian phát triển và tăng thêm sức mạnh cạnh tranh. Tỉ lệ đóng góp vào GDP cả nước của Tp.HCM tiệm cận mức đóng góp của nhiều đô thị hàng đầu châu Á, mở ra cơ hội thu hút dòng vốn FDI quy mô lớn, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính, công nghệ cao, logistics và đô thị thông minh.
Vị trí chiến lược của Tp.HCM càng trở nên nổi bật khi thành phố nằm trên những hành lang kinh tế quốc tế năng động như hành lang Trung Quốc – bán đảo Đông Dương, hành lang phía Nam, hành lang Đông – Tây và hành lang kinh tế Ấn Độ – Mekong.
Tp.HCM nơi đặt trung tâm tài chính , phát triển kinh tế của địa phương và vùng trọng điểm phía Nam.
Các trục kết nối này được xem là động lực quan trọng giúp Thành phố hội nhập sâu vào giao thương khu vực, thúc đẩy chuỗi cung ứng và mở cửa mạnh mẽ cho đầu tư quốc tế.
Theo đánh giá của các chuyên gia, không gian phát triển mới của Tp.HCM được tái thiết theo mô hình ba vùng chức năng và một đặc khu, nhằm tối ưu hóa tiềm năng từng khu vực và tạo ra động lực tăng trưởng đồng đều.
Viện Nghiên cứu Phát triển Tp.HCM thông tin: Vùng Bình Dương (cũ) được định hướng trở thành trung tâm công nghiệp công nghệ cao, nơi tập trung phát triển các ngành công nghiệp S-curve như chip bán dẫn, thiết bị viễn thông, vật liệu mới, máy móc công nghiệp và dược – mỹ phẩm. Đây được coi là "công xưởng công nghệ cao" của đại đô thị.
Vùng Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ) được xem là hạt nhân của kinh tế biển và logistics khi sở hữu cụm cảng nước sâu Cái Mép – Thị Vải, năng lượng tái tạo và thế mạnh du lịch biển; đồng thời, khu vực này còn là cửa ngõ xuất nhập khẩu chiến lược của toàn vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
Một trung tâm công nghiệp, một khu kinh tế biển với cảng nước sâu, được đánh giá sẽ là tiền đề cho Tp.HCM phát triển vững mạnh trong thời gian tới.
Trong khi đó, vùng trung tâm Tp.HCM được định vị là lõi dịch vụ chất lượng cao, trung tâm tài chính quốc tế và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, với các trung tâm dữ liệu, công nghệ thông tin, R&D và khởi nghiệp công nghệ.
Để hiện thực hóa tầm nhìn đại đô thị, Tp.HCM đặt mục tiêu đẩy nhanh phát triển hạ tầng giao thông, ưu tiên hệ thống metro, giao thông xanh và mạng lưới kết nối vùng nhằm giảm tải áp lực đô thị và tạo nền tảng cho phát triển dài hạn.
Đồng thời, tiếp tục triển khai các cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 98, tháo gỡ vướng mắc các dự án tồn đọng và thí điểm mô hình đô thị tự chủ, hướng đến môi trường đầu tư minh bạch và hiệu quả hơn.
Tập trung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cũng là ưu tiên hàng đầu, với chiến lược đổi mới hệ thống giáo dục đào tạo, thu hút nhân tài và xây dựng hệ sinh thái nghiên cứu khởi nghiệp công nghệ.
Tầm nhìn đến năm 2050 của Tp.HCM là trở thành siêu đô thị – cảng biển – trung tâm công nghiệp – dịch vụ – tài chính quốc tế, dẫn đầu khu vực về kinh tế xanh, phát thải thấp và phát triển bền vững.
Trong lộ trình đến năm 2030, Thành phố hướng đến chuyển đổi số toàn diện, từ chính quyền số đến nền kinh tế số và xã hội số. Việc ứng dụng công nghệ sạch, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, kinh tế biển xanh và giải pháp giảm phát thải được xác định là trọng tâm phát triển trong thập niên tới.
Ông Robert Bell, đồng sáng lập Diễn đàn Cộng đồng Thông minh Thế giới (ICF).
Ông Robert Bell, đồng sáng lập Diễn đàn Cộng đồng thông minh thế giới (ICF), đánh giá cao tầm nhìn và định hướng phát triển của Tp.HCM.
Ông cho rằng Hội nghị Thượng đỉnh ICF 2025 tại Tp.HCM không chỉ là dịp để chia sẻ kinh nghiệm toàn cầu mà còn là bước ngoặt thúc đẩy chuyển đổi số và đầu tư bền vững.
ICF sẽ tiếp tục đồng hành, chia sẻ kiến thức, thúc đẩy hợp tác quốc tế và hỗ trợ Thành phố trong quá trình hiện thực hóa khát vọng trở thành siêu đô thị đổi mới sáng tạo.
Có thể thấy, nhìn tổng thể, Tp.HCM sau sáp nhập không chỉ lớn hơn về địa giới mà còn mạnh hơn về động lực và khát vọng phát triển.
Với quy mô mở rộng, nền tảng kinh tế vững chắc, định hướng chiến lược rõ ràng và sự đổi mới mạnh mẽ về thể chế, thành phố đang đứng trước cơ hội vàng để bứt phá, củng cố vị thế đầu tàu kinh tế và đóng góp ngày càng lớn hơn cho sự thịnh vượng của Việt Nam.
Đây cũng là thời điểm để Tp.HCM định hình một mô hình đô thị mới – năng động, sáng tạo, xanh và bền vững, xứng đáng với vai trò trung tâm kinh tế hàng đầu của quốc gia và khu vực.
Theo Viện Nghiên cứu Phát triển Tp.HCM, tổng GRDP năm 2025 (sau sáp nhập) của Thành phố đạt 3,03 triệu tỷ đồng, tương ứng 23,5% GDP cả nước, tiếp tục khẳng định vị thế đầu tàu của nền kinh tế Việt Nam. GRDP bình quân đầu người đạt 8.944 USD, cao gấp 1,7 lần so với mức trung bình cả nước.
Bên cạnh đó, thu ngân sách đạt 737.000 tỷ đồng và chiếm đến 36,7% tổng thu ngân sách quốc gia, cho thấy vai trò đặc biệt quan trọng của TP.HCM trong cân đối tài chính và phát triển kinh tế đất nước.
Vốn đầu tư toàn xã hội đạt 640.700 tỷ đồng, tương đương 17,4% tổng vốn đầu tư của cả nước, phản ánh niềm tin mạnh mẽ từ nhà đầu tư trong và ngoài nước vào triển vọng tăng trưởng của thành phố.
Trong lĩnh vực thương mại, Tp.HCM tiếp tục duy trì vai trò trung tâm lớn nhất cả nước, với kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 181,5 tỷ USD và tổng doanh thu bán lẻ – dịch vụ đạt 1.679 ngàn tỷ đồng, tương ứng 26% quy mô cả nước.
Đây là những chỉ dấu cho thấy Thành phố vẫn giữ vững vị trí đầu mối giao thương quan trọng nhất Việt Nam.
Sau sáp nhập, Tp..HCM trở thành đô thị rộng 6.772 km² với khoảng 14 triệu dân, quy mô tương đương với nhiều siêu đô thị trong khu vực như Seoul, Bangkok hay Thượng Hải.
Phùng Sơn
