(Ảnh minh họa)Theo số liệu của Cục Thống kê, quý III/2025, tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản Việt Nam đạt 2,7 tỷ USD, tăng 10% so với cùng kỳ, nhưng đà tăng đã giảm so với mức tăng 16,7% trong nửa đầu năm.
Sự chững lại của đà tăng trưởng trong quý III/2025, theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), phản ánh tác động rõ rệt của chính sách thuế đối ứng cao nhất lên đến 20% từ phía thị trường Mỹ (chính thức có hiệu lực từ ngày 7/8/2025).
Điều này cũng phản ánh rõ nét qua kết quả kinh doanh quý III/2025 của các doanh nghiệp trong ngành khi doanh thu vẫn tăng so với quý II nhưng lợi nhuận đã có sự sụt giảm đáng kể so với mức đỉnh ghi nhận vào quý trước. Tuy nhiên, so với cùng kỳ năm 2024, lợi nhuận của các doanh nghiệp thủy sản vẫn tăng trưởng khá.
Lợi nhuận quý III tăng trưởng chậm lại
Ở nhóm doanh nghiệp cá tra, Công ty CP Nam Việt (mã ANV) gây ấn tượng với doanh thu quý III/2025 đạt kỷ lục 2.007 tỷ đồng, tăng 50% so với cùng kỳ và lợi nhuận sau thuế đạt 283 tỷ đồng, gấp 10 lần quý III năm ngoái nhưng giảm hơn 15% so với mức đỉnh đạt được trong quý II/2025. Đại diện Navico cho biết, nhờ bức tranh kinh tế khả quan và giá cá tra xuất khẩu tăng, sản lượng tiêu thụ của công ty đã tăng đáng kể.
Lũy kế 9 tháng, Nam Việt đạt 4.864 tỷ đồng doanh thu, tăng 36%; lợi nhuận sau thuế đạt 748 tỷ đồng, cao gấp 17,6 lần so với cùng kỳ năm trước. Đây là kết quả ấn tượng trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp cùng ngành vẫn đang trong quá trình tái cấu trúc hoạt động sau giai đoạn sụt giảm nhu cầu toàn cầu.
Dù không tăng trưởng mạnh như Nam Việt nhưng với vị thế dẫn đầu ngành cá tra, Công ty CP Vĩnh Hoàn (mã VHC) cũng đạt kết quả khả quan trong quý III với doanh thu thuần đạt 3.471 tỷ đồng, tăng 6% so với cùng kỳ năm trước và tăng gần 9% so với quý trước.
Bên cạnh đó, doanh thu tài chính của công ty tăng gấp đôi từ 56 tỷ đồng lên 116 tỷ đồng. Trong khi, các chi phí đều được tiết giảm mạnh. Kết quả “nữ hoàng cá tra” báo lãi sau thuế 455 tỷ đồng trong quý III, tăng 34% so với cùng kỳ và giảm gần 13% so với quý trước.
Phía doanh nghiệp cho biết, lợi nhuận trong kỳ tăng mạnh nhờ chênh lệch tỷ giá, hoàn nhập đầu tư chứng khoán và chi phí lãi vay giảm. Lũy kế 9 tháng, công ty đạt 9.311 tỷ đồng doanh thu và 1.206 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, hoàn thành 75% kế hoạch doanh thu và 93% kế hoạch lợi nhuận theo kịch bản cao nhất.
Cùng ghi nhận kết quả bứt phá trong quý III, Công ty CP Đầu tư và Phát triển Đa quốc gia I.D.I (mã IDI) báo cáo doanh thu quý III/2025 đạt 1.702 tỷ đồng, giảm 10% so với cùng kỳ, nhưng lợi nhuận sau thuế vẫn tăng gấp đôi lên 35,5 tỷ đồng, mức cao nhất trong 12 quý gần đây. Lũy kế 9 tháng, I.D.I đạt 5.167 tỷ đồng doanh thu, giảm 5%, song lợi nhuận sau thuế tăng 80%, đạt 97,5 tỷ đồng. Sau 9 tháng, I.D.I đã hoàn thành 65% kế hoạch doanh thu và 57% kế hoạch lợi nhuận năm 2025.
Ở nhóm doanh nghiệp xuất khẩu tôm, Công ty CP Tập đoàn Thủy sản Minh Phú (mã MPC) đã có màn lội ngược dòng trong quý III/2025 sau thời gian dài chật vật với thị trường xuất khẩu. Trong quý vừa qua, “vua tôm” Minh Phú ghi nhận doanh thu thuần 3.782 tỷ đồng, giảm 13% so với cùng kỳ nhưng vẫn tăng gần 4,5% so với quý II/2025. Lợi nhuận gộp của công ty tăng 56% lên 600 tỷ đồng nhờ giá vốn hàng bán giảm mạnh.
Theo lãnh đạo Thủy sản Minh Phú, kết quả này nhờ doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất và tiêu thụ các sản phẩm giá trị gia tăng, giúp biên lợi nhuận gộp tăng từ 8,85% lên 15,8% - mức chỉ từng đạt trong giai đoạn đỉnh cao 2022.
Doanh thu tài chính cũng tăng gấp ba lần, đạt 26,8 tỷ đồng, trong khi chi phí tài chính giảm 38%, chỉ còn 44 tỷ đồng. Việc cắt giảm mạnh chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp đã giúp hiệu quả kinh doanh của công ty được cải thiện rõ rệt. Nhờ đó, công ty báo lãi sau thuế 228 tỷ đồng, đảo chiều so với khoản lỗ 93 tỷ đồng cùng kỳ năm 2024.
Lũy kế 9 tháng, Thủy sản Minh Phú đạt 10.250 tỷ đồng doanh thu, giảm 5% và lãi sau thuế 401 tỷ đồng, đảo chiều so với mức lỗ 53 tỷ đồng của năm trước. Với kết quả này công ty đã hoàn thành 65% kế hoạch doanh thu và 40% mục tiêu lợi nhuận năm 2025.
Công ty CP Thực phẩm Sao Ta (mã FMC) cũng ghi nhận lợi nhuận sau thuế tăng trưởng 2 chữ số (tăng 18%) trong quý III, đạt gần 112 tỷ đồng. Theo lý giải của doanh nghiệp lợi nhuận tăng nhờ sản lượng tiêu thụ cải thiện và việc quyết toán vụ nuôi tôm thứ hai trong năm giúp giảm giá vốn. Trong quý III công ty tiêu thụ hơn 8.100 tấn thủy sản, tăng 51% so với cùng kỳ và 306 tấn nông sản, tăng 26%.
Sản lượng tiêu thu tăng kéo doanh thu quý III/2025 của Sao Ta tăng 5% so với cùng kỳ, đạt 2.989 tỷ đồng. Giá vốn tăng chậm hơn tốc độ tăng doanh thu giúp lợi nhuận gộp trong kỳ của Sao Ta tăng 36% lên 418 tỷ đồng, kéo biên lợi nhuận gộp cải thiện lên 14%.
Lũy kế 9 tháng đầu năm 2025, doanh thu của Sao Ta đạt 6.850 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế đạt 251 tỷ đồng; tăng lần lượt 23% và 7% so với cùng kỳ năm trước.
Một doanh nghiệp khác trong ngành là Công ty CP Xuất nhập khẩu Thủy sản Bến Tre (mã ABT) cùng ghi nhận lợi nhuận quý III tăng trưởng tích cực so với cùng kỳ (tăng 162%), đạt 40 tỷ đồng, song đã bước qua vùng đỉnh quý II (đạt 61 tỷ đồng).
Xuất khẩu thủy sản dự báo giảm tốc trong quý IV
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu thủy sản những tháng gần đây đã bộc lộ nhiều thách thức. Thuế đối ứng mới từ Mỹ cùng các quy định nghiêm ngặt hơn về truy xuất nguồn gốc và bảo vệ động vật có vú biển theo Đạo luật Bảo vệ Động vật có vú biển (MMPA) đang trở thành rào cản lớn cho hoạt động xuất khẩu trong quý IV/2025 và năm 2026.
Đồng thời, thẻ vàng IUU (khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định) của Liên minh Châu Âu (EU) vẫn chưa được gỡ bỏ, khiến nhóm hàng hải sản khai thác tiếp tục gặp khó trong việc tiếp cận thị trường cao cấp. Bên cạnh đó, biến động tỷ giá, chi phí logistics tăng trở lại và sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ như Ấn Độ, Ecuador, Indonesia đang tạo sức ép lớn lên lợi nhuận của doanh nghiệp Việt Nam.
VASEP dự báo xuất khẩu thủy sản Việt Nam sẽ chững lại trong quý IV/2025, đạt khoảng 2,19 tỷ USD, giảm hơn 22% so với cùng kỳ, do tác động của thuế đối ứng 20% và nguy cơ áp thuế chống bán phá giá cao đối với tôm vào Mỹ.
Trong đó, tôm và cá tra là hai mặt hàng chủ lực dự kiến giảm tốc, trong khi cá ngừ, mực, bạch tuộc sụt sâu do tác động của thẻ vàng IUU và lo ngại quy định MMPA có hiệu lực từ đầu 2026.
Dù vậy, VASEP cho rằng trong khó khăn vẫn tồn tại các cơ hội chiến lược. EU đã có động thái nới lỏng một số rào cản kỹ thuật đối với thủy sản nuôi trồng của Việt Nam, mở ra dư địa tăng trưởng mạnh cho tôm và cá tra. Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) mở rộng với sự gia nhập của Anh giúp đa dạng hóa kênh thương mại và tạo thêm cơ hội cho sản phẩm chế biến giá trị cao. Thị trường Trung Quốc tiếp tục duy trì nhu cầu lớn đối với sản phẩm tươi sống và cao cấp phục vụ khối nhà hàng – khách sạn (HORECA) trong các tháng cuối năm.
VASEP đánh giá nhu cầu duy trì ổn định tại thị trường EU và Trung Quốc là điểm tựa chính giúp kim ngạch cả năm 2025 ước đạt 10,5 tỷ USD, tăng khoảng 5% so với năm 2024.
Cục Thống kê, Bộ Tài chính cũng nhận định cuối năm thường là giai đoạn cao điểm nhập khẩu thủy sản ở các thị trường lớn. Do đó, vẫn còn cơ hội để doanh nghiệp Việt bứt phá, khẳng định vị thế, gia tăng đơn hàng xuất khẩu tại các thị trường lớn và thị trường mới, bù đắp cho sự sụt giảm của thị trường Mỹ.
Cục Thống kê lưu ý, xu hướng tiêu dùng đang dịch chuyển sang các sản phẩm an toàn, thân thiện với môi trường và có chứng chỉ bền vững. Doanh nghiệp có thể tận dụng cơ hội từ xu thế này để tăng năng lực cạnh tranh, tăng tốc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.
